“Život i priključenija Mijalka Rasničkog” – Osnova za svojevrsnu istoriju posleratnog Pirota
U čitaonici Narodne biblioteke u Pirotu promovisano je najnovije delo Tomislava G. Panajotovića pod nazivom “Život i priključenija Mijalka Rasničkog”. Novinar i publicista, Panajotović, decenijama se bavi humorom i satirom, a dugo je kao urednik pirotskog nedeljnika Sloboda, bio autor rubrike “Mijalko Rasnički nam piše”. O knjizi su govorili, autor, Tomislav G. Panajotović i, urednik, diplomirani bibliotekar, Milorad Kostić. Nekoliko priča iz knjige kazivao je, poznati pirotski glumac, Aleksandar Živković.
Ličnost Mijalka Rasničkog dobro je poznata Piroćancima, a poznati stručnjak i dijalektolog, Miodrag S. Lalević u predgovoru za jednu zbirku Mijalkovićevih priča, pored ostalog, kaže – “Taj šaljivac, podsmevač, sprdač, prepredenjak i šeret, smelo, ali katkad tobože uljudno, uvijeno priča o zgodama i nezgodama koje je čuo i upamtio”.
Mijalko je neka vrsta simbola svega što je pirotsko. On deli sudbinu svojih “sugrađana” i u dobru i u zlu, gledajući na “život i priključenija” sa vedrije strane, podstičući duh da ne klone i kada je najteže, kaže se u jednom delu ove knjige.
Promocija dela “Život i priključenija Mijalka Rasničkog” počela je kazivanjem priča, glumca, Aleksandra Živkovića. A, govoreći o knjizi, Milorad Kostić, urednik, kaže da prvi deo predstavlja istorijat rubrike Mijalko Rasnički nam piše. Rubrika je pokrenuta 1954. godine u lokalnom listu Sloboda na ideju, Nikole Petrovića Ušaka, sudije Opštinskog suda, na pirotskom govoru, što je za mnoge bilo veliko iznenađenje. Petrović je i bio autor prvog Mijalkovog pisma. Cilj je bio da se pored humorističkog plasira i kritički sadržaj o različitim temama iz pirotske svakodnevice. Autori rubrike su se susretali sa čestim cenzurama, 1960. godine rubrika je izašla samo dva puta, a 65. i 66. godine ni jednom. Bilo je pokušaja da se lik Mijalka Rasničkog kompromituje, ili da se sa sela prebaci u grad čime bi izgubio svoj identitet, što je za autore rubrike i čitaoce bilo neprihvatljivo, kaže pored ostalog Kostić.
Autor, Tomislav G. Panajotović, smatra da je pisanje ovakvih priča na dijalektu neminovno, jer su izražavanja razigranija i živopisnija, nego da su pisana književnim govorom, jer se tako može mnogo toga saopštiti do većeg obima literarnog stvaralaštva. Kad je pokušao da napiše biografiju Mijalka Rasničkog došao je na kraju do zključka da je to sociološka, kulturološka, dijalektološka, karakterološka i svaka druga studija, s obzirom da se preko Mijalka može videti svaki od ovih aspekata i karakteristika pirotske etničke grupe. Život i priključenija Mijalka Rasničkog je osnova za svojevrsnu istoriju posleratnog Pirota, jer se preko njegove ličnosti prelamalo mnogo toga što se događalo u to vreme od 1954. pa nadalje. Oni koji su pisali rubriku često su smatrali da je dovoljno malo duhovitosti, poznavanje viceva i znanje pirotskog govora što, zapravo, nije bilo dovoljno. Da bi se pisala jedna ovakva rubrika bilo je potrebno detaljno poznavanje svih etničkih karakteristika jednog naroda, a to su jezik, običaji, istorija i sve što karakteriše tu etničku grupu. Bez toga rubrika bi bila samo mali ćošak za humor, uz manje ili više uspešne satire, rekao je Panajotović.
