Zanimljiva, a manje poznata mesta u pirotskom kraju u knjizi Gorana Mitića

U njoj su neka dobro poznata mesta samo uzgred spomenuta, a predstavljena su neka manje poznata mesta koja nisu tako poznata široj javnosti. Za neka od njih Piroćanci nisu ni čuli ili ne znaju gde se tačno nalaze i kako do njih da dođu. Pošto pročitaju knjigu, čitaoci će saznati, na primer, gde se nalazi najistočnija tačka Srbije i kako do nje da dođu, gde se nalazi najstarija crkva u pirotskom kraju, saznaće da na teritoriji Pirotskog okruga postoji plantaža jedne biljne kulture koja je najveća u Srbiji i jedna od najvećih u Evropi, da se Niš, najveći grad jugoistočne Srbije, snabdeva vodom za piće praktično sa dva izvorišta na teritoriji Pirotskog okruga, znaće gde se u pirotskom kraju nalaze najdublji ponori (jame), koliko ima prirodnih jezera, gde se nalazi pirotski spomenik neznanom junaku, i kako da odu do udaljenih staroplaninskih vodopada koji spadaju u najlepše i najveće u našoj zemlji.

Za autora pojam ,,pirotski kraj” nije niti teritorija pirotske opštine, niti teritorija Pirotskog upravnog okruga. Za njega je ovaj pojam širi i obuhvata i delove teritorija opština koje administrativno ne pripadaju Pirotu (Knjaževac, Svrljig, Niš, Vlasotince, Crna Trava). U želji za pronalaženjem lepih i zanimljivih mesta on ponekad ,,zaviruje” i na teritoriju susedne Republike Bugarske i njenih pograničnih opština Kalotina, Dragoman, Godeč i Trn. To je za njega prostor kojim se Piroćanci svakodnevno kreće i sa kojim imaju stalan i neposredan kontakt.

Ideja za pisanjem knjige nije postojala oduvek i javila se sasvim spontano negde 2013. godine kada je Goran došao na ideju da svoje bogato znanje, iskustvo i veliki broj fotografija podeli sa svojim prijateljima i stanovnicima Pirota. Samo pisanje knjige potrajalo je pune četiri godine. U njoj je opisano detaljno 106 mesta u pirotskom kraju, a ukupno skoro 200. Među njima je najviše udaljenih sela i planinskih vrhova, crkava i manastira, jezera, vrela i vodopada, spomenika i tvrđava, pećina i jama. Priča o svakom mestu se sastoji iz tri dela. Prvi je opis samog mesta i načina dolaska do njega, što je ilustrovano položajem mesta na karti okruga i ucrtanom relacijom na topografskoj karti sa definisanom početnom tačkom i krajnjim odredištem. U ovom delu često se nalazi neka zanimljiva priča koja je Goranu poslužila kao osnov za odlazak do određenog mesta i njegovo istraživanje, a koju je on pronašao na internetu, u zavičajnoj literaturi, ili ju je čuo od lokalnog stanovništva. U drugom delu su autorovi lični utisci o posmatranom mestu, ilustrovani isključivo njegovim fotografijama. Treći deo donosi još neku zanimljivost, interesantnu priču, anegdotu ili opis nekog dodatnog mesta koje se nalazi u blizini onog koje je u naslovu priče.

Namena knjige je trostruka. Pre svega, da stanovnici Pirota i okolnih mesta (Bela Palanke, Babušnice i Dimitrovgrada) saznaju nešto više o svom kraju. Zatim, da shvate da u svom neposrednom okruženju imaju veliki broj mesta koja nisu dovoljno eksponirana, a koja svojom lepotom i zanimljivošću zaslužuju da budu češće posećivana i da se o njima više priča i piše. Na kraju, knjiga treba da podstakne ljude da sami krenu u neka svoja istraživanja kraja u kome žive i da pronađu mesta na kojima će svoje slobodno vreme provoditi sa porodicama ili u društvu kolega i dragih prijatelja. Knjiga je na neki način autorov pokušaj da svoje čitaoce bar nakratko odvoji od mobilnih telefona, računara, televizijskih aparata, društvenih mreža, interneta i rijaliti programa, i da ih podstakne da svoje slobodno vreme kvalitetnije provode u prirodi. Ova knjiga predstavlja svojevrstan vodič kroz pirotski kraj. Može se čitati iscela, ali se i kasnije može izvlačiti sa police i čitati ciljano, pre odlaska na neko zanimljivo mesto u pirotskoj okolini.