Kultura
Studija zaštite sela Temska – Istraživanje nematerijalnog nasleđa, običaja i tradicija staroplaninskog kraja
U cilju izrade Studije zaštite sela Temska, na Staroj planini, stručnjaci Zavoda za zaštitu spomenika kulture Niš boravili su na prostoru ovog sela u dva navrata od početka ove godine, u aprilu i julu. Istraživanje se sprovodi u okviru procesa prikupljanja podataka radi što kvalitetnije valorizacije i efikasne implementacije zaštite nepokretnih kulturnih dobara u okviru prostorno-planske dokumentacije. Rukovodilac istraživanja je Elena Vasić Petrović, a rezultati će biti publikovani u okviru jedinstvene studije i zajedno sa uslovima koje propisuje služba zaštite, činiće dokumentacionu osnovu plana.
Plan izrađuje pirotsko JP za planiranje i uređivanje građevinskog zemljišta, i kao i mnogo puta ranije, izuzetno je važno što je saradnja kontinuirana, kao i u slučaju plana koji je prošle godine izrađen za selo Krupac, iskazana je volja da se istraživanje podrži i dosledno implemenetira, radi unapređenja kvaliteta života na Staroj planini, što je osnovna uloga planova ove vrste.
Pored postojećih i već poznatih kulturnih dobara, kao što je Manastir Sv. Đorđe, istraženi su i dokumentovani i brojni drugi objekti. Za desetak objekata biće pripremljena kompletna tehnička dokumentacija, kao i 3 modela za veći broj veoma značajnih dobara.
“Svakako, najveće iznaneđenje je broj zavetnih krstova – obroka, koji se nalaze u samom selu i u njegovom okruženju. Ragistrovano je više od trideset, a sa sigurnošću znamo da ih ima još. Najstariji je s kraja 18.veka, a najnoviji iz 1972. godine. Pored njihovog izuzetnog značaja kao nepokretnog kulturnog nasleđa, oni su veoma važan segment i za istraživanje nematerijalnog nasleđa, običaja i tradicija staroplaninskog kraja. Ovo znači da nam u budućem periodu slede dodatna istraživanja, iščitavanja natpisa i ali i konkretni predlozi za konzervaciju onih koji su najugroženi” – kaže Elena Vasić Petrović.
Foto i 3D model: Nenad Petrović
