PIROT KROZ VEKOVE: Bosonoga devojčica i znameniti Piroćanci
Ovo je jedna od retkih fotografija na kojoj u jednom kadru možemo da vidimo znamenite ljude koji su nemerivo uticali na istoriju Pirota u prvoj polovini prošlog veka, pravu i onu sivu varošku eminenciju, ugledne trgovce, zanatlije, lekare ali i detalj u krajnjem levom delu, gde namerno ili ne, stoje bosonoga devojčica, njena malo bolje odevena drugarica i dečak u opancima, kao vizuelna paradigma društvene margine, koja iz prikrajka posmatra one moćne i ugledne.
Verovatno svestan šta kadrira, fotograf je smestio u isto društvo one sa vrha i dna socijalne hijerarhije ondašnje varoši i majstorski uspeo da, barem u trenutku omeđenom bljeskom svetlosti sa njegove kamere, pomiri dva sveta starog Pirota. Nažalost, identitet dečaka i devojčica verovatno nikada nećemo saznati, dok je većina ostalih ličnosti sa fotografije ostavila dovoljno vidljiv trag u istoriji grada da sem njihovih imena znamo još ponešto. U prvom redu sa desne strane fotografije stoji Delča Panajotović, težak i dugogodišnji odbornik, gospodin pored njega, sa belim šeširom u ruci je dr Jovan Ćirić, opštinski lekar školovan u Francuskoj i predsednik opštine 1940-41. godine, dalje stoje dvojica kmetova pirotske opštine Jovanče Milošević, kazandžija i Milan Panajotović, ćurčija. Peti po redu, sa šeširom i štapom u levoj, a cigaretom u desnoj ruci je znameniti Karlo Skacel, poreklom Čeh, jedan od utemeljivača pirotske farmacije, a iznad svega javni radnik širokog spektra, humanista i svakako gromadna pojava građanskog Pirota. Tik pored njega je Dimitrije Ćirić Zagorac, u svetlom odelu i sa upadljivo velikim brojem odlikovanja, tadašnji predsednik pirotske opštine i jedan od najuspešnijih ljudi na toj funkciji u prošlom veku, posle čijeg mandata su Piroćancima ostali Kej, elektrifikacija varoši, zgrada današnje škole „Sveti Sava“, nova opštinska zgrada, Trg i spomenik u Tijabari, dograđena Gimnazija, temelji Učiteljske škole i niz drugih benefita koji su pretvarali Pirot u evropsku varoš. U blagoj dijagonali iza Dimitrija Ćirića, sa njegove desne strane, stoje čuveni pirotski prota Stojan Aranđelović, iznad njega sa belom košuljom, kravatom i masivnim brkovima je Jordan Džadžić, trgovac i kasniji predsednik opštine, a sa njegove desne strane, iznad, je uparađeni i uvek elegantni Svetozar Misirlić, kafedžija i predsednik opštine s početka tridesetih godina. U prvom redu desno od Dimitrija Ćirića stoje kmet Veličko Stančić, kafedžija, ugledni advokat Dimitrije Pešunović, sa leptir mašnom i razdeljkom, dok je gospodin u svetlom odelu Stevan Naunović, terzija, desno od njega je varoški sudija Aleksandar Đorđević i na kraju pored dece stoji učitelj Stanko Stanojević. Ovaj neobični snimak je nastao verovatno 1925. godine ispred zgrade pirotske opštine.
autor teksta Davor Lazarević, direktor Istorijskog arhiva Pirot
fotografija iz fundusa Istorijskog arhiva Pirot
