Arhivsko ogledalo prošlosti: Kako je nastao Zdravstveni centar Pirot!
Zdravstveni centar Pirot osnovan je na osnovu sanitarnog zakona 1881. godine kao Okružna bolnica sa sedištem u Pirotu. Bolnica je počela da radi u julu mesecu te godine i od tada je neprekidno radila, uključujući i četiri rata. Tridesetih godina XX veka pored Okružne bolnice Pirot ima i Vojnu bolnicu. Neposredno posle Drugog svetskog rata počela je da radi Okružna pirotska bolnica sa hirurškim, ginekološkim, internim i zaraznim odeljenjem. 
Integrisanjem nekih samostalnih zdravstvenih ustanova: Bolnice, Doma zdravlja, Apoteke, seoskih ambulanti, Higijenskog zavoda, Antituberkuloznog
dispanzera i drugih 1965. godine počeo je sa radom Medicinski centar Pirot. Savremeni bolničko-poliklinički objekat u koji se smeštaju Opšta bolnica i Dom zdravlja sagrađen je 1984. godine. Pod nazivom Zdravstveni centar radi od 1990. godine i pruža preventivnu, stacionarnu, specijalističko- konsultativnu i dijagnostičko-terapeutsku zaštitu za Okrug pirotski. Centar čine Opšta bolnica i Dom zdravlja. Odeljenja Opšte bolnice su: Hirurgija, Intenzivna medicina, Ginekologija i Akušerstvo, Opšta medicina, Anesteziologija i Intezivna nega, Fizikalna medicina i rehabilitacija, Neurologija, Ortopedija i Radiologija, kao i Alergološko- Imunološka ambulanta.
Dom zdravlja je nosilac primarne zdravstvene zaštite u opštini Pirot. U okviru Doma zdravlja su službe: Dečija zdravstvena zaštita, Opšta medicina, Fizikalna medicina i rehabilitacija, Služba kućne nege, Patronažna služba, Stomatološka služba, Hitna služba, Antituberkulozni dispanzer kao i Medicinsko-biohemijska laboratorija i Dispanzer za žene. Zdravstveni centar Pirot podeljen je 1. jula 2011. godine, od kada samostalno funkcionišu Opšta bolnica, čiji je osnivač Republika Srbija, i Dom zdravlja, čiji je osnivač Skupština Opštine Pirot.
Dom zdravlja u Beloj Palanci formiran je rešenjem iz 1958. godine o spajanju Zdravstvene stanice, Opštinske bolnice i Dečijeg dispanzera u novu zdravstvenu ustanovu Dom narodnog zdravlja sa sedištem u Beloj Palanci. Formiranjem Doma narodnog zdravlja u Beloj Palanci objedinjena je u tom trenutku celokupna zdravstvena delatnost na području opštine Bela Palanka, osim apotekarske. Novoformirana zdravstvena ustanova imala je sledeće organizacione jedinice: opštu praksu, zubno-lekarsku praksu, bolničko odeljenje, dečiji dispanzer, priručni laboratorijum i administrativno-finansijsku i ekonomskotehničku službu.
Zadatak i delokrug Doma narodnog zdravlja bio je da organizuje i sprovodi zdravstvenu zaštitu građana na području opštine Bela Palanka. Na osnovu arhivske građe ne može da se utvrdi kada je tačno promenjen naziv u Dom zdravlja, ali od početka sedamdesetih godina dvadesetog veka koristi ovo ime. Dom zdravlja je 1979. godine dobio adekvatan, namenski građen prostor za postojeće službe Doma narodnog zdravlja, ali i za razvoj i otvaranje novih službi. U skladu sa Planom mreže zdravstvenih ustanova iz 1997. godine došlo je do pripajanja Gradske apoteke Domu zdravlja. Ovim je izvršeno objedinjavanje svih oblika zdravstvenih delatnosti na području opštine.
Danas Dom zdravlja pruža preventivne, dijagnostičke, terapijske i rehabilitacione zdravstvene usluge iz sledećih oblasti zdravstvene zaštite, odnosno specijalnosti: zdravstveno vaspitanje, opšta medicina, zdravstvena zaštita žena, zdravstvena zaštita dece, polivalentna patronaža, stomatološka zdravstvena zaštita, laboratorijska dijagnostika, rendgen dijagnostika, kućno lečenje i zdravstvena nega, hitna medicinska pomoć, higijensko-epidemiološka zaštita, pneumofiziološka zaštita, medicina rada, fizikalna medicina i rehabilitacija, interna medicina, medicinsko snabdevanje (apoteka).
tekst i fotografije – Istorijski arhiv Pirot
